Onderstaand een aantal beginvragen zoals die bij mij binnenkwamen, met bijbehorende antwoorden, en die de start van een verdere advisering vormen.

 

Vraag
Situatie: bij een eerder uitgesproken echtscheiding, waarvan de ex-partner nadien is overleden, lijkt sprake van verzwegen vermogen door de partner wiens overlijden nu aanstaande is. Kan een erfgenaam van de overleden ex-partner iets ondernemen ter voorkoming dat het verzwegen vermogen toevalt aan de intussen nieuwe buitenlandse partner van degene die destijds het verzwegen vermogen buiten de boedel heeft gehouden en indien dat wel correct was gedaan, de erfenis van de overleden ex-partner er heel anders had uitgezien.
Op welke wijze dient gehandeld te worden (voor of na overlijden van de verzwijger) om de rechten niet te verspelen en het verzwegen vermogen naar het buitenland zien vertrekken?
Antwoord
Als het vermogen indertijd niet volledig in de verdeling is betrokken moet het ontbrekende alsnog verdeeld worden. Als er bewust vermogen is achter gehouden loopt degene die dat gedaan heeft het risico dat hij zijn recht op dat verzwegen vermogen verliest. Voor wat betreft de aanpak: een vordering tot verdeling instellen en een zogenaamd deelgenotenbeslag leggen.
Geen gemakkelijke kost: neem een advocaat in de arm.

 

Vraag
Mijn vragen hebben betrekking op de handelswijze van een notaris aangaande de aanvaarding van een nalatenschap.

Situatieschets:
• Mijn vader is recent overleden.
• Mijn ouders zijn gescheiden.
• Mijn vader is hertrouwd, en zijn vrouw heeft een dochter uit een eerder huwelijk.
• Er is sprake van een testament uit 1998 (oude erfrecht). In dit testament word ik, naast stiefmoeder en mijn zus, genoemd als erfgename, ook legateert mijn vader zijn stiefdochter.
• Mijn zus en ik hebben de nalatenschap beneficiair aanvaard.
• Ik heb bericht ontvangen van de bij het testament betrokken notaris, dat stiefmoeder en stiefzus de nalatenschap eveneens beneficiair hebben aanvaard.
• De akte van beneficiaire aanvaarding van de rechtbank waarin vermeld wordt dat stiefmoeder en stiefzus beneficiair hebben aanvaard heb ik digitaal van 'stiefzwager' ontvangen.
• Nu, een paar maanden verder, nadat uit de boedelbeschrijving blijkt dat er sprake is van een positief saldo, ontvang ik van 'stiefzwager' een verklaring van erfrecht waarin vermeld wordt dat stiefmoeder de nalatenschap zuiver aanvaardt. Aan de verklaring van erfrecht zit een document 'verklaring van zuivere aanvaarding' opgesteld door notaris waaruit zuivere aanvaarding door stiefmoeder zou blijken.

Mijn vragen:
1. Mag een notaris, na het vaststellen van een positieve boedel, een 'verklaring van zuivere aanvaarding' opmaken, voor een erfgenaam die reeds eerder via de rechtbank beneficiair heeft aanvaard? Bij mijn weten was de keuze van aanvaarding onherroepelijk (alleen zuivere aanvaarding kan eventueel aangepast worden naar beneficiaire aanvaarding middels tussenkomst rechter.)

2. Indien de notaris buiten zijn boekje is gegaan: Wat betekent dit voor de verklaring van erfrecht, is deze dan wel rechtsgeldig?

3. Indien de notaris dit mag, had hij de overige beneficiaire aanvaarders dan niet op de hoogte moeten stellen van deze optie? Het lijkt er nu op dat stiefmoeder niet meer aan enige procedure hoeft te voldoen, terwijl mijn zus en ik verplicht gesteld worden om de beneficiaire aanvaarding volgens procedure af te handelen ondanks een positieve boedel.

Ik heb betreffende notaris inmiddels gevraagd om een verklaring van zijn handelswijze, maar tot op heden heb ik nog geen reactie van de notaris mogen ontvangen.
Antwoord
Het Burgerlijk Wetboek Boek 4 art. 190 lid 4 bepaalt dat een gedane keuze (in dit geval dus voor beneficiaire aanvaarding) onherroepelijk is en terugwerkt tot het ogenblik van het openvallen van de nalatenschap.
De handelwijze van de notaris snap ik daarom niet. Het lijkt niet correct.

Vraag
Mijn vader is in 2008 overleden en had een caravan en een stukje grond op een recreatiepark. Hij woonde daar samen met zijn vriendin en ook zij bezat een gedeelte van de grond, na haar overlijden en daarna het overlijden van mijn vader hebben haar kinderen de grond en caravan in 'bezit' genomen. Wij hebben ons hiervan gedistancieerd vanwege slechte verhouding met de betreffende kinderen.Mijn vader bleek ook nog gehuwd met zijn tweede vrouw die in Frankrijk woont en waar hij een zoon bij heeft. Zij was volgens de wet de wettige erfgename. Wij, zijn drie kinderen uit zijn eerste huwelijk, hebben nergens aanspraak op gemaakt maar willen niet de schulden die nu blijkbaar zijn ontstaan bij het recreatiepark betalen omdat wij niet bij machte waren de grond/caravan te verkopen danwel hier toestemming voor te geven. Dit moest de wettige echtgenoot doen maar haar woonadres was en is ons niet bekend. Mijn vader had ook al zeker meer dan 20 jaar geen contact met haar, zij is destijds met kind en al naar Frankrijk vertrokken maar is al die tijd gehuwd gebleven met mijn vader. Wij hadden weinig contact met mijn vader, dus weet er absoluut het fijne niet van. Nu wil het recreatiepark de kosten van bijna 7000 euro achterstallige parkkosten e.d. op ons, de drie in Nederland woonachtige kinderen, gaan verhalen. Het e-mail adres van mijn halfbroer in Frankrijk is wel bekend en ook in bezit van het recreatiepark. Via hem kunnen ze contact met zijn moeder in Frankrijk proberen te leggen. Wij hebben destijds niets geërfd en hadden weinig contact met mijn vader. Hebben al helemaal geen contact en/of adres van zijn in Frankrijk woonachtige echtgenote, ook niet via mijn halfbroer met wie na het overlijden van mijn vader sporadisch contact was. Wat moeten wij doen en wat zijn onze rechten? Hebben destijds geen officieel afstand van erven gedaan omdat wij officieel geen erfgenaam waren dus dit niet nodig was?

Antwoord
Als uw vader geen testament had zal de zogenaamde wettelijke verdeling met zich mee brengen dat zijn echtgenote de schulden dient te voldoen. Zij heeft ook alles geërfd, u alleen een geldvordering als er althans nog iets was in de nalatenschap. Dat volgt uit de wet. U hoeft niet te betalen maar u kunt de exploitant van het park doorverwijzen naar Frankrijk. De exploitant moet maar uitzoeken waar de echtgenote van uw vader woont. Als er wel een testament is moet ik eerst het testament zien om verder te kunnen adviseren.

Vraag
Mijn vader is in januari overleden.
Hij had een langstlevende testament met zijn tweede vrouw die geen kinderen heeft. Wij zijn met 4 erven. Nu gaat mijn stiefmoeder via haar zwager die een machtiging van de bank heeft het spaargeld overmaken naar haar familie. Mag dat?

Antwoord
Meestal is het gevolg van een langstlevende testament dat de laatst overblijvende partner de bezittingen en schulden krijgt en dat de kinderen een vordering krijgen op die partner die zij pas kunnen incasseren als ook die partner is overleden. De overblijvende partner mag gedurende haar leven dus ook geld overboeken naar andere rekeningen.
U heeft wel recht op een beschrijving van het vermogen om de vorderingen van de kinderen vast te stellen. Er zijn nog wat andere rechten (op spulletjes van uw vader bijvoorbeeld). Maar om verder te kunnen adviseren heb ik dan wel meer gegevens nodig. Het gemakkelijkst is als u een uurtje komt praten en dan ook het testament meeneemt plus alles wat u weet over het vermogen van uw vader en zijn vrouw. Dat kost wat maar dan weet u precies waar u aan toe bent.

Vraag
Mijn partner en ik gaan uit elkaar. Wij hebben een samenlevingscontract. Mijn moeder is onlangs overleden en heeft mij een bedrag nagelaten. Dit is nog niet uitgekeerd. Heeft mijn ex man recht op de helft? Toen zij overleed waren wij nog niet uit elkaar.
Antwoord
Op het bedrag dat uw moeder aan u heeft nagelaten kan uw partner geen aanspraak maken. Dat is de meest voor de hand liggende oplossing van uw vraag. Het kan zijn dat uw moeder in haar testament (als zij dat had) ook uw partner bedacht heeft. Maar dat zie je in de praktijk niet vaak. Als u moeder geen testament had erft uw partner sowieso niets van uw moeder.

Vraag
Een vrijgezelle neef van mijn moeder is overleden. Zijn vader en broer met 2 kinderen leven. Nu willen ze de baten/lasten verhalen bij mijn moeder en broers en zussen (neven nichten van overledene) deze willen afstand tekenen. Kunnen ze dan ook nog bij ons aankomen kloppen?
Antwoord
Ja, het kan zijn dat u dat risico loopt. Als de vader en de broer en diens kinderen de nalatenschap verwerpen, kunnen via de familieband (als zogenaamde plaatsvervullers) de neven en nichten erfgenaam worden. Als zij dat niet willen, moeten die ook verwerpen. Vervolgens moet u dan ook verwerpen.

Vraag
Mijn moeder is een aantal jaren geleden overleden en heeft in haar testament bepaald dat haar erfdeel opeisbaar is door de kinderen als vader weer een relatie krijgt en gaat samenwonen. Nu heeft mijn vader inmiddels een lat-relatie, maar zijn vriendin staat (tijdelijk) ingeschreven op zijn woonadres omdat haar nieuwe woning nog niet is opgeleverd. Deze situatie duurt ongeveer 2 maanden. Ze staan wel ingeschreven met de functie "Woonadres".

Mijn vragen:
1. Als er in de tussentijd iets met mijn vader gebeurt, wat is dan de status van zijn nieuwe vriendin die (tijdelijk) op zijn woonadres ingeschreven staat ? Wat zijn haar rechten en wat zijn de rechten van ons, de kinderen?
2. Is het verstandig om hierin de notaris te benaderen over het testament van mijn moeder?

Antwoord
De bepaling in het testament van moeder is gebruikelijk. De exacte redactie van het testament is van belang.Het zal in het testament wel iets anders staan dan zoals u het weergeeft. U stelt dat u vader een lat relatie heeft. Dat duidt op niet-samenwonen. Dat de vriendin van vader nu voor een korte periode bij hem in woont, in afwachting van haar eigen nieuwe huisvesting is niet met zekerheid te duiden als samenwonen in de zin van het testament. Als u vader komt te overlijden terwijl zijn vriendin bij hem woont, tijdelijk, kan het zijn dat zij een woonrecht heeft verworven voor een periode van zes maanden. Dat recht verbindt de wet aan samenwonen. De verdere gang van zaken hangt af van hetgeen uw vader eventueel in zijn testament heeft bepaald. Uw vader heeft daarin een grote vrijheid. Hij kan echter niet het erfdeel van de kinderen uit het versterf van moeder teniet doen. De vrijheid van uw vader wordt voorts ingeperkt door de zogenaamde legitieme portie. Dat is dat aandeel in zijn nalatenschap dat hij zijn kinderen niet kan ontnemen door schenkingen of erfrechtelijke bevoordelingen van derden. Als het goed is is na het overlijden van moeder een boedelbeschrijving gemaakt en zijn de erfrechtelijke aanspraken van de kinderen in haar nalatenschap vastgesteld.
Om u verder goed te kunnen adviseren is inzage in het testament nodig, het testament van moeder dus, voorts de boedelbeschrijving die opgemaakt zal zijn na het overlijden van uw moeder. Desgewenst kan ik u wel verder helpen als u over die stukken kunt beschikken.

Vraag
Onze vader is overleden, wij zijn de enige 2 kinderen.
Als onze oma (moeder van vader) komt te overlijden zijn wij de wettelijke erfgenamen van ons vaders deel.
In de verwachting ligt dat oma ons onterft.
Hebben wij dan toch rechten?
Kunnen wij dan het legitieme deel opeisen ?

Antwoord
U bent als kinderen van uw vooroverleden vader zogenaamde plaatsvervullers. Uw vader erft niet meer omdat hij is overleden, zijn beide kinderen nemen zijn plaats in. Als zodanig hebt u in de toekomstige nalatenschap van uw oma recht op een legitieme portie. Die is gelijk aan de helft van hetgeen u geërfd zou hebben als uw oma u niet zou onterven.
U hebt dus een legitiem deel dat u in de toekomst kan opeisen.

Vraag
Ik hoop echt dat u mij hiermee kunt helpen. De situatie ziet er zo uit: mijn moeder en oma zijn vruchtgebruikers van het huis en perceel waar wij nu wonen. En mijn oom die gescheiden is en die 2 kinderen heeft, is de blote eigenaar. Stel hij komt te overlijden, wat gebeurt er met de titel blote eigenaar? Gaan dat automatisch naar zijn kinderen? Of komt dat te vervallen? Wat gebeurt er bij zo een situatie?

Antwoord
De erfgenamen van oom worden bloot eigenaar. De bloot eigendom blijft in stand. Het vruchtgebruik blijft ook in stand.

Vraag
De oma van mijn geregistreerde partner is twee maanden geleden overleden. Haar kinderen hebben de erfenis verworpen omdat zij 60.000 euro aan schuld achterlaat. Komt deze erfenis nu op ons terecht? Krijgen wij hier bericht van of moeten wij hier zelf achteraan? Als wij niets doen, wat gebeurt er dan? Uiteraard zullen wij de erfenis ook niet aanvaarden, zowel door de schuld als door het feit dat wij geen contact met zijn oma hadden.

Antwoord
Uw partner moet ook verwerpen. Dat doet u bij de griffie van de rechtbank. Kost nog griffierecht ook.

 

Vraag
Na het overlijden van mijn schoonvader wilde mijn vrouw scheiden. Nu is het zo dat hij vermogend was in Brazilië. Boerderij en een groot aantal woningen. Er is geen testament. Nu geeft mijn ex aan dat ik geen recht op een deel heb van die de erfenis. Mijn ex heeft een persoonlijkheidsstoornis en ze gaat er vanuit dat alles wat we hebben van haar is en wat ik mee wil nemen heeft ze te duur op haar lijstje staan. Ik ben na het overlijden met een zwager direct na Brazilië gegaan en ben daarna nog een keer geweest. Klopt het dat aangetrouwd geen recht heeft. Wij zijn in gemeenschap getrouwd geweest.
Antwoord
Vanuit Nederlands perspectief (ik neem aan dat u beiden Nederlander bent en in Nederland woont) geldt dat al hetgeen tijdens het huwelijk uit erfenis verworven wordt, valt in de gemeenschap van goederen, tenzij de erflater in zijn testament bepaald heeft dat het buiten die gemeenschap valt. In internationale situaties kan dat soms anders liggen, omdat de Nederlandse regeling nogal afwijkend is van wat in de meeste andere landen geldt.
Er zijn nog wel wat vragen over de nationaliteit van uw schoonvader (Nederlands/Braziliaans), zijn woonplaats (Brazilië? maar sedert hoelang?), was hij getrouwd?

Uw vraag: het ziet er op het eerste gezicht en voorlopig naar uit dat u deelt in de erfenis. Maar voor een definitief oordeel moet er meer informatie boven tafel komen. Als u wilt dat ik dat voor u uitzoek moet dat maar even laten weten.

Vraag
Dag, een vraag aangaande mijn schoonouders.
Mijn schoonmoeder is opgenomen in een verpleegtehuis en is vanwege Alzheimer handelingsonbekwaam. Mijn schoonvader die nog zelfstandig woont is ernstig ziek en heeft niet lang meer te leven. Zij zijn in gemeenschap van goederen getrouwd en hebben samen twee volwassen dochters. Beide dochters willen nu regelen dat zij na het overlijden van hun vader zeggenschap krijgen over hun moeder, zowel op het gebied van financiële als zorgzaken. Ik heb begrepen dat er twee opties zijn: Curatele of Bewind + Mentorschap. Welke van de twee kunnen zij nu het beste aanvragen (laten aanvragen door hun vader)? En wat t.a.v. de nalatenschap, moeten zij deze beneficiair aanvaarden?
Tenslotte wat als hun vader komt te overlijden voor dat e.e.a geregeld is?
Antwoord
Er zijn twee nalatenschappen in het vooruitzicht. Van moeder en van vader. Misschien is er bij hun overlijden een testament dat effect sorteert. Zonder testament is er de wettelijke regeling. Die houdt globaal in dat de dochters samen met de langstlevende alle bezittingen en schulden van de eerststervende erven. De dochters krijgen voor hun erfdeel geen bezittingen of schulden maar een vordering op de langstlevende ter grootte van hun erfdeel. Dat erfdeel is groot 1/6 deel van hetgeen de beide ouders nu samen hebben. De rekensom is als volgt: het huidige bezit/schuld saldo is van beide ouders samen. Elk heeft dus als het ware een 1/2 aandeel in het geheel. Dat halve aandeel vererft en de langstlevende en de beide dochters krijgen daarin elk 1/3 deel. En 1/3 deel van de helft is 1/6 deel.
Voorbeeld: vader en moeder hebben per saldo samen 120.000. Erfenis is dan 60.000. Erfdeel van elk van de dochters is dan 20.000. Langst levende had al 60.000, krijgt alles (120.000 dus) maar krijgt er een niet opeisbare en niet rentedragend schuld van 2x 20.000 aan de dochters bij.

Nu de vraag van de beneficiaire aanvaarding. Het kan zijn dat de nalatenschap negatief is. Dan is het verstandig zekerheidshalve beneficiair te aanvaarden. Daarmee wordt voorkomen dat de erven uit eigen middelen een eventueel tekort in de nalatenschap van de overledene moeten betalen. U moet die beneficiaire aanvaarding wel (ZSM na overlijden) bij de griffie van de rechtbank laten registreren, anders werkt het niet.

Vraag
Ik twijfel of in onze situatie zinvol is om met huwelijkse voorwaarden te trouwen. Ik vind het zonde van het geld als we het ook op een andere manier kunnen regelen. De situatie is als volgt: Volgens de koopakte is het huis 50/50 verdeeld, maar ik verdien meer waardoor we naar rato van ons inkomen de gezamenlijke kosten gaan betalen. In het testament van mijn ouders en grootouders staat dat de erfenis buiten de gemeenschap van goederen valt. Kunnen we ook via een andere manier vastleggen dat de bezittingen en schulden bij een eventuele scheiding niet 50/50 verdeeld worden, maar het toegewezen wordt op de persoon waar het betrekking op heeft? Wij vinden het vastleggen van huwelijkse voorwaarden erg duur.
Antwoord
Een akte van huwelijksvoorwaarden is helemaal niet duur. Zelf gaan lopen kleuteren om wat geld uit te sparen is onverstandig, zo niet stom.

Vraag
Eind april is mijn moeder overleden. Al sinds jaren had ik geen contact meer met haar. Moet ik zelf actie ondernemen om info over haar testament te krijgen of is de executeur testamentair verplicht om hierover automatisch met mij contact op te nemen. Ik ga er vanuit dat er een executeur testamentair is benoemd en vraag mij af of deze persoon verplicht is mij te benaderen. Ook vraag ik me af hoe lang e.e.a. ongeveer mag duren.

Antwoord
De voor de hand liggende stap is om eerst te bezien of er wel een testament is. Met een kopie van het overlijdensbewijs (te krijgen bij de gemeente waar u moeder overleed) kunt u vervolgens bij het Centraal Testamentenregister (den Haag) navragen of er een testament is en bij welke notaris dat is opgemaakt. Is er een testament dan kunt u een kopie daarvan opvragen bij die notaris. In dat testament kan een executeur zijn benoemd. Met hem/haar kunt u dan contact opnemen over de afwikkeling. Als er geen testament is bent u erfgenaam volgens de wet en bent u, samen met eventuele andere erfgenamen, gehouden de boedel af te wikkelen, tenzij u de nalatenschap verwerpt. U maakt het zich gemakkelijker als u voor het traject een deskundige inschakelt. Die weet in een korte tijd wat de stand van zaken is. Kost wat, maar dan heeft u ook wat. Desgewenst kunt u daarvoor met mij contact opnemen.

Vraag
Mijn vader is hertrouwd. Zijn vrouw heeft geen kinderen, maar wel broers en zussen. In het geval dat mijn vader overlijdt, erft zijn echtgenote dan alles? En als zij dan overlijdt gaat de erfenis dan naar haar broers en zussen?

Antwoord
Globaal zit het als volgt in elkaar:
Als uw vader geen testament heeft gaat zijn nalatenschap naar zowel zijn vrouw als naar zijn kinderen. Wel is het zo dat zijn vrouw alles (bezittingen en schulden) in handen krijgt en dat de kinderen (waaronder u dus) een vordering op de weduwe krijgen die vaak pas opeisbaar is bij haar overlijden.
Voorbeeld: vaders nalatenschap is 100, er zijn drie kinderen. Dan krijgen weduwe en elk van de kinderen 25. Maar de kinderen krijgen die 25 pas als de weduwe is overleden en als zij niet al alles heeft opgemaakt
Is er wel een testament dan hangt veel af van de inhoud daarvan.
U heeft wel bepaalde minimumrechten, die kunnen niet afgepakt worden, ook niet bij testament. Verder heeft u ook nog wat andere wettelijke rechten, maar het voert te ver om daar hier op in te gaan. Die worden trouwens vaak uitgesloten in een testament.
Als uw vader in gemeenschap van goederen is gehuwd heeft hij natuurlijk maar 50% van het vermogen dat hij samen met zijn vrouw heeft.
Als uw vader weduwnaar was heeft hij wellicht nog een schuld aan de kinderen uit het versterf van uw moeder.
Misschien allemaal wat ingewikkeld. Maar met een uurtje praten is alles uitgelegd. Als u dat wilt moet u maar even bellen of mailen.